منشور عضویت در فضاهای مجازی _ مرتضی بدخشان


در اسلام آیات و احادیث بسیاری در اهمیت وقت، آورده شده است، که قسم به آن در سوره والعصر یکی از آن موارد است.

امام علی (ع) در توجه دادن به اهمیت زمان فرموده است : الفرصه تَمُرُّ مَرَّالسحابِ فَانتَهِزوا فُرَصَ الخیرِ “یعنی فرصتها چون ابرها می گذرند پس فرصت های خوب را غنیمت بشمارید (از دست ندهید)”.

امروزه فضاهای اجتماعی و مجازی مانند کارد دو لبه  است که منافع و مضرات زیادی دارد. در مورد منافع و فواید زیادش که باعث رشد و توسعه علم، ارتباطات سریع، شفاف سازی و … شکی نیست

اما عدم مدیریت این فضا، آسیب های بسیاری را به فرد و اجتماع وارد کرده است. یکی از زیانهایش این است بخشی از صله ارحام را که قبلا به سهولت انجام می شد، به صورت مجازی در آورده به شکلی که گاه فرزند والدین را چند سالی یکبار هم به صورت واقعی نمی بیند. وحدت و انسجام خانواده ها را مخدوش و پرده های حیا و عفت را کنار زده است علاوه بر آن مطالب زیادی را به انسان تحمیل می کند که اگر بخواهد پاسخگو باشد از زندگی می ماند و اگر سکوت کند وجدانش او را سرزنش می کند و آرامش روحی را از او می گیرد . اخبار و پیامهای غالبا بدون راوی و غیر مستند نه به صورت روزانه  یا در یک ساعت که به صورت لحظه ای بر مغز انسان می بارد و چنان عرصه را بر او تنگ می کند که فرصت تفکر و اندیشه را از او می گیرد و خواسته یا ناخواسته به سمتی که گاه خواننده از آن غافل است سوق داده می شود.

امروزه هر کس، هر چه در ذهنش می گذرد، خوب یا بد، در گوشه ای نشسته و منشآت ذهنی خویش را در مغز خوانندگان یا بینندگان فرو می کند و متاسفانه مطالب آنان درلحظه ای کوتاه توسط برخی کاربران، در تمام گستره گیتی منتشر می شود بدون اینکه گوینده خود را ملزم به پاسخگویی یا ارایه مستندات بداند.

توهین و تهمت و افترا و کذب و ظن و گمانها به سرعت در این فضای وانفسا به عنوان واقعیت پراکنده می شود و آرامش را از انسان و کانونهای گرم خانواده ها می رباید. 

صبح که از خواب برمی خیزید، نام خود رادر گروههایی می بینید که شاید یکبار هم در واقعیت اعضای آن گروه را ندیده اید. گاه ممکن است نه آنان شما را بشناسند و نه شما شناختی از اکثر آنان داشته باشید. در چنین مواردی اگر اغماض کنید ناخود آگاه صره یا ناصره آنان در مغز شما فرو می رود و خواسته یا ناخواسته تاثیر خود را در فکرو اندیشه و رفتار و کردار شما خواهد گذاشت.

هر چند فضای مجازی اگر به همین منوال ادامه پیدا کند کاربران عاقل به مضرات آن بیشتر پی می برند و خسته می شوند و به جایی می رسد که از گروه های بدون مدیریت صحیح بیرون می روند و خود را نجات می دهند.. امروزه در این فضای مسموم متاسفانه بعضی از کاربران، کافی است مطالب ارسالی به مذاقشان خوب بیاید، بدون اینکه از منبع اولیه اطلاعی داشته باشند اول با القاب و عناوین دهان پر کن اقدام به بزرگ کردن او می کنند تا بتواند به زعم خودشان از منافع آن پیام مورد علاقه بهره مند شوند، تا آنجا که گاه منبع اولیه وجود خارجی ندارد و یک شخصیت مجازی و غیر واقعی است، آنگاه برخی کاربران آن را به سرعت در تمام گروه هایی که حضور دارند منتشر می سازند

ما باید همان طور که حضورمان در مجامع واقعی عمومی، علمی، اجتماعی، سیاسی، مذهبی و … حضوری ارادی است و اگر کسی بدون اجازه و اراده ما بخواهد دست ما را بکشد و به مجمعی ببرد، از آن سرباز خواهیم زد، منطق حکم می کند که در گروه هایی عضو بمانیم که خودمان اراده کرده ایم نه اینکه در گروههایی که دیگران به جای ما اراده کرده اند ما را به آنجا وارد کنند.

لذا برای استفاده بهینه از وقت خود، و اینکه فردای قیامت در پیشگاه پروردگار، خودمان باید پاسخگوی گذر عمر خود باشیم، با احترامی که برای بعضی از گروه ها و اعضای آنان قائل هستیم باید از تمام گروه هایی که بدون اجازه، و اطلاع دادن، ما را کاربر خود ساخته اند، یا ضرورتی برای حضور خود در آنها نمی بینیم، خارج شویم، آرزوی بهروزی برای همه کاربران فضای مجازی و راکبان قطار فضاهای اجتماعی را دارم. مرتضی بدخشان